دسته بندی | کامپیوتر و IT |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 2794 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 115 |
رسانه های ذخیره سازی
تعریف حافظه:
به هر وسیله ای که توانایی حفظ اطلاعات را داشته باشد به گونه ای که کاربر بتواند در هر زمان به داده های آن دستیابی(access) داشته باشد را حافظه می گویند.
حافظه ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند: 1- حافظه اولیه (اصلی-درون ماشینی) که پردازنده جهت اجرای برنامه ها مستقیماً با آن سرو کار دارد. 2- حافظه ثانویه (جانبی-برون ماشینی) که جهت ضبط اطلاعات و فایلها به کار می رود. ما در این درس تنها با حافظه های جانبی سرو کار داریم.
از یک نظر می توان گفت سیستم های کامپیوتری از دو بخش محیط درون ماشینی و محیط برون ماشینی تشکیل یافته اند. منظور از محیط درون ماشینی ، پردازنده، حافظه اصلی و عناصر داخلی کامپیوتر است و منظور از محیط برون ماشینی تجهیزات جانبی آن مثل هاردیسک ، پرینتر و غیره می باشد. ما در این درس با ذخیره سازی اطلاعات بر روی تجهیزات برون ماشینی سرو کار داریم.
ویژگی های کلی حافظه:
فرار و غیر فرار: حافظه هایی که با رفتن برق اطلاعات آنها از بین می رود حافظه های فرار (Volatile) و آنهایی که با رفتن برق داده های خود را حفظ می کنند غیر فرار (non valatile) می باشند. حافظه های اصلی اغلب فرار و حافظه های جانبی غیر فرار می باشند.
خواندنی یا خواندنی نوشتنی: بعضی حافظه ها مثل RAM یا هاردیسک خواندنی نوشتنی هستند. ولی بعضی دیگر مثل CD-ROM فقط خواندنی هستند. به خواندن اطلاعات از حافظه اصطلاحاً واکشی یا fetch گفته می شود.
آدرس دهی: هر حافظه ای دارای یک شیوه آدرس دهی می باشد که به کمک آن خانه هایش دستیابی می گردد.مثلاً حافظه RAM آرایه ای از بایتهاست که هر کدام یک آدرس (عدد یکتا) دارند. یا هاردیسک به صورت سه عدد (شماره سکتور، شماره شیار در سیلندر، شماره سیلندر) آدرس دهی می شود، که جلوتر شرح می دهیم.
ظرفیت: ظرفیت حافظه ها بر حسب بیت یا بایت یا اضعاف آنها بیان می گردد ،
در حافظهRAM با n بیت خط آدرس، می توان خانه را آدرس دهی کرد.
زمان دستیابی (Access time): از لحظه ای که دستور خواندن و نوشتن داده می شود تا هنگامی که حافظه مورد نظر مورد دستیابی قرار می گیرد را زمان دستیابی گویند. مثلاً زمان دستیابی حافظه های RAM حدود 120 نانو ثانیه و زمان دستیابی دیسک حدود 30 میلی ثانیه است، یعنی از این نظر RAM در حدود 250 هزار برابر سریعتر از دیسک می باشد.
نرخ یا سرعت انتقال (Transfer rate): مقدار اطلاعاتی است که در واحد زمان از حافظه قابل انتقال است و یکی از واحدهای آن بایت در ثانیه است. توجه کنید نرخ انتقال از جنس سرعت است و در این درس آن را با t (مخفف transfer) نشان می دهیم. مواظب باشید t نرخ انتقال را با t درس فیزیک که زمان (time) بود اشتباه نگیرید.
دسته بندی | کامپیوتر و IT |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 180 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 104 |
رسانه های انتقال داده در شبکه های کامپیوتری
بخش اول : مفاهیم اولیه
امروزه از رسانه های متفاوتی به عنوان محیط انتقال در شبکه های کامپیوتری استفاده می شود که از آنان با نام ستون فقرات در یک شبکه یاد می شود . کابل های مسی، فیبرنوری و شبکه های بدون کابل نمونه هائی متداول در این زمینه می باشند.
دسته بندی | حسابداری |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 37 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 33 |
تحقیق اصول حسابداری در شرکتها و ادارات مختلف در 33 صفحه word قابل ویرایش با فرمت doc
عملکرد
چگونگی انجام هزینه یابی برمبنای فعالیت ABC:
تحلیل فعالیتها:
جمع آوری هزینه ها:
هزینه های پرسنلی:
هزینه های غیرپرسنلی:
ردیابی هزینه ها تا فعالیت ها:
ارزیابی اقدامات انجام شده:
تحلیل هزینه ها:
محرکهای اصلی هزینه
محرکهای فرعی هزینه
نتیجه گیری و پیشنهادات
نتیجه گیری و پیشنهادات
مقدمه
نتایج تحقیق
مدل پیشنهادی فعالیتی هزینه
منابع:
چگونگی انجام هزینه یابی برمبنای فعالیت ABC:
در فصل دوم تحقیق چگونگی انجام هزینه یابی برمبنای فعالیت تشریح گردیده است که مراحل انجام کار را در پنج مرحله انجام داده است. موارد تشریح شده شکلی ایده آل و اصولی از پیشبرد کار می باشد. این کار بصورت عملی مانند موارد فصل دوم بشرح زیر انجام گردیده است.
تحلیل فعالیتها:
با بررسی عملکرد مالی و گزارشات منتشره از سوی کارگاه و با مصاحبه های انجام شده با مدیران ارشد شیلات و کارگاه، فعالیت اصلی تکثیرو پرورش ماهیان استخوانی جهت بازسازی ذخایر ماهیان دریای خزر می باشد. این فعالیتها که شامل تکثیر ماهیان و پرورش ماهیان بهمراه پاره ای از پروژه های تحقیقاتی که بصورت مقطعی و بصورت غیرمستمر می باشد، انجام می شودکه این فعالیتها از فعالیتهای اصلی کارگاه بهمراه هزینه های مربوطه از فعالیت اصلی کسر و جدا شده است. در تحلیل فعالیتها، فعالیت اصلی تکثیر ماهی و پرورش ماهی می باشد که بصورت تکثیر و پرورش ماهی سفید و تکثیر و پروش ماهی سیم است. در شکل ظاهر کار تکثیر و پرورش ماهی یک فعالیت تشخیص داده می شود. این در حالی است که حدود 40% از بچه ماهیان رهاسازی شده از بخش خصوصی خریداری می شود. لارو بچه ماهیان تولید شده از سوی شیلات به این بخش تحویل می گردد. و لاورها پس از پرورش، مجدداُ از ایشان خریداری می گردد. جدول زیر قیمت خرید هر قطعه بچه ماهی رهاسازی شده از بخش خصوصی را نشان می دهد. ارقام به ریال
1381 |
1380 |
1379 |
35 |
40 |
30 |
با مراجعه به جدول و مطالب فوق تفکیک فعالیتهای فوق در عین درهم بودن هزینه ها، قابل تفکیک بوده که این عمل در مرحله بعد توضیح داده می شود.
جمع آوری هزینه ها:
مرحله بعد از تحلیل فعالیتها اقدام به جمع آوری هزینه بوده است. اطلاعات هزینه ای مربوط به سالهای 1379 و 1380 و 1381 می باشد که شامل حدود 2500 سند بوده که در دو بخش اعتبارات داخلی و ملی تقسیم و نگهداری می شده است. جمع آوری
هزینه ها با مراجعه به تراز کل و معین جهت تعیین سقف هزینه آغاز و سپس با اقدام به سندرسی و با کمک از کارشناسان شاغل در کارگاه اعم از مالی و تخصصی به تفکیک هزینه در غالب هزینه های پرسنلی و غیرپرسنلی شد. برمبنای فعالیت تکثیر و فعالیت پرورش طبقه بندی گردید.
هزینه های پرسنلی:
با عنایت به زمان تکثیر و نفرات شاغل در امر تکثیر اقدام به استخراج هزینه های پرسنلی گردید که با استخراج هزینه های تکثیر و تسهیم هزینه های سایر قسمتها که در امر تکثیر مشارکت نمودند مابقی هزینه ها را به بخش پرورش اختصاص داده شد.
هزینه های غیرپرسنلی:
بخش عمده هزینه ها که درصد کمی از کل هزینه ها را نیز به خود اختصاص داده است مربوط به هزینه های غیرپرسنلی است. استخراج اطلاعات غیرپرسنلی نیز برمبنای
هزینه های مستقیم تکثیر و پرورش و هزینه های مشترک که متناسب با فعالیت تسهیم گردیده استخراج و طبقه بندی گردید. از مشکلات عمده جمع آوری هزینه ها، مشکل دسترسی به اسناد هزینه های ملی بوده است که بدلیل اجازه در انجام هزینه تا پایان تیرماه سال بعد دستیابی به آن مقدور نبوده است و این امر جمع آوری اطلاعات را که از مراحل اصلی کار بود برای اطلاعات سال 1381 مشکل نمود و موجبات تأخیر در تهیه تحقیق گردید. ضمناً در طبقه بندی هزینه های غیرپرسنلی هزینه های غیرمرتبط از مجموع هزینه ها کسر و مابقی بعنوان هزینه در فعالیتها گنجانیده شده است. وجود مغایرت در عملکرد و فعالیت ناشی از مورد اخیر است.
دسته بندی | حسابداری |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 840 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 98 |
استانداردهای ISO در 98 صفحه word قابل ویرایش با فرمت doc
مقدمه
در جهان امروز هر لحظه با تحولات و تغییرات شگرف و برق آسایی مواجهیم. حرکت کیفیت گرایی در جهان تجارت، حرکتی تکاملی، مثبت و در عین حال توفنده و پر تلاش است که در دهه اخیر آغاز شده و به سرعت سراسر گیتی را فرا گرفته است.
استانداردهای ایزو 9000 در حقیقت یک الگوی عملی و موفق برای پاسخگویی به این حرکت توفنده است. الگویی که عنوان زیان مشترک جهانی را به خود اختصاص داده و هم اکنون بیش از 450000 واحد تولیدی و خدماتی در سراسر دنیا موفق به دریافت گواهینامه ایزو 9000 شدهاند.
اگر چه برخی از مدیران و کارشناسان در اولین برخوردها، با تردید به آن مینگریستند، اما به مرور و با ایجاد فرهنگ و بینش لازم و اثبات عملی بودن آن در تمامی واحدهای تولیدی و خدماتی که علاقمند به ارتقاء کیفیت محصولات و خدمات خود هستند، به تدریج شکها تبدیل به یقین شد و مدیران به صورت روز افزون به استفاده از این استانداردها علاقه و تمایل نشان دادند. (کاوش، 1380، الف) خوشبختانه شناخت اهمیت و آغاز فعالیت در زمینه استانداردهای ایزو 9000 در صنایع تولیدی و خدماتی کشور دائماً در حال گسترش است. دریافت اخباری همچون افزایش تعداد سازمانهایی که موفق به دریافت گواهینامه انطباق شدهاند یا شروع فعالیت در کارخانجاتی که حتی در نقاط محروم قرار داشته و با همت دولت و تلاش مدیران، کارشناسان و کارگران ایثارگر تأسیس و به فعالیت اشتغال دارند یا آغاز فعالیت در سازمان های خدماتی، فنی و مهندسی و حتی آموزشی و همچنین استمرار فعالیت در بسیاری از سازمانها و نزدیک شدن یا آماده بودن تعدادی از سازمانها برای انجام ممیزی نهایی، همگی و همگی نویدی است امید بخش در ایجاد یا گسترش فرهنگ ارزش نهادن بر کیفیت در صنایع کشور؛ فرهنگی که عامل بقاء، عامل موفقیت و عامل استمرار موفقیت برای هر سازمان تولیدی یا خدماتی چه در بازارهای داخلی و چه در بازارهای منطقهای و بینالمللی است. (پورشمس، 1382، ص 1)
آخرین اطلاعات غیر رسمی از مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، به عنوان نهاد ملی و مسئول و پشتیبان اجرای سیاستهای ارتقاء کیفیت کشور حاکی است که تاکنون بیش از 400 واحد تولیدی در کشور ما موفق به اخذ گواهینامه ایزو 9000 شدهاند. امروزه دیگر کمتر مدیر یا کارشناسی را میتوان یافت که به نقش و اهمیت کیفیت به عنوان مهمترین عامل توفیق در بازار رقابت و استانداردهای ایزو 9000 به عنوان مؤثرترین و موفقترین سازو کار دست یابی به کیفیت، اعتقاد وا اذعان نداشته باشد: مدلی که تاکنون بیش از 150 کشور جهان – از جمله کشور عزیز ما – آن را به صورت کامل پذیرفته اند. بدین لحاظ امید و انتظار می رود این روند در سال های آینده نیز رشد شتابندهای داشته باشد. (کاوش، 1380، الف) شاید در حال حاضر ضرورت داشته باشد (مشابه برخی از کشورهای در حال توسعه) تا در جهت شتاب بخشیدن به فعالیتهای مؤثر، جلوگیری از دوباره کاریها و یا اشتباهات و بالاخره به ثمر رسیدن سریعتر فعالیت های آغاز شده، یک یا چند سازمان دولتی مرتبط با صنایع، پیشقدم گردیده و با همکاری متخصصان، مشاوران و بخصوص مدیران و کارشناسان صنایع دارای گواهینامه، انجمن یا جامعهای را به وجود آورند تا در آن، همگی اعضاء صادقانه و مسئولانه و بر طبق یک برنامه زمانی منظم، آموختهها و تجارت خود را در اختیار یکدیگر و سایر مدیران و کارشناسان مشتاق صنایع و بخصوص صنایعی که میخواهند با اتکاء بر نیرو و دانش کارکنان خود و به صورت مستقل فعالیت نمایند، قرار دهند. حفظ و محرمانه تلقی کردن تمامی اطلاعات، آموختهها و تجارب فقط و فقط برای خود، نوعی خودخواهی و بی مسئولیتی است. اگر میهن خود را خانه اصلی خود بدانیم و در برابر آن مسئول باشیم، اگر موفقیت خود را وابسته به امید، نشاط، رضایت و موفقیت هم میهنان خود بدانیم، آن وقت است که ضرورت مسئولیت پذیر بودن برای انتقال اطلاعات، آموختهها و تجارب به مشتاقان تلاشگر و صادق که همواره نیز حقشناس باقی خواهند ماند، بیشتر مشخص میگردد. دین مبین اسلام با زیبایی تمام، زکوه علم را در نشر علم میداند. (پورشمس، 1382 ، ص1)
مروری اجمالی بر مراحل اصلی توسعه مفاهیم کیفیت
3- مدیریت کیفیت جامع - مشتری مداری - کلیه محصولات و فرآیندها باید با توجه به نیاز و خواست مشتریان داخلی و خارجی تولید گردد. - مسئولیت کیفیت به عهده همه است. - توسعه مستمر سازمان و خود کنترلی در نظام کیفیت |
2- مدیریت نظام کیفیت - محصول و فرآیند گرایی - ترویج اصل رعایت کیفیت - سازماندهی نظاممند و مستند نظام کیفیت |
1- کنترل کیفیت - فقط محصول گرا - وجود حالتی شدیداً تخصصی در موضوع کیفیت |
1- اطلاعاتی درباره سازمان بینالمللی استاندارد (ISO)
ISO حروف اختصاری سازمان پشت صحنه استانداردهای بینالمللی سری ISO 9000 برای مدیریت و تضمین کیفیت است که در بیش از 150 کشور مورد قبول قرار گرفته و در هزاران سازمان تولیدی و خدماتی در بخشهای دولتی و خصوصی در حال بهرهبرداری است.
ISO 9000 یکی از موفقترین سریهای استاندارد در تاریخ ISO (سازمان بینالمللی استاندارد سازی)، است که در سطح جهان بازتاب گستردهای داشته و نام ISO را در جامعه کاری در سطحی فراتر از متخصصینی که مستقیماً با استانداردهای فنی در تماسند، مطرح کرده است.
انتشار اولین استانداردهای سری ISO 14000 در سپتامبر 1996 برای مدیریت محیط زیستی و روند سریع پذیرش این استانداردها در جامعه کاری، نوید دهنده معروفیت بیشتری برای نام ISO می باشد. با این حال بسیاری از اعضاء جامعه کاری ممکن است آشنایی کمتری با سازمانی که پشت صحنه ISO 14000 , ISO 9000 قرار گرفته است، داشته باشند.
1-1- فراتر از ISO 9000 و ISO 14000
ISO 9000 و ISO 14000 تنها دو سری از بین حدود 15000 استاندارد بینالمللی است که ISO از بدو فعالیتش در سال 1947 منتشر کرده است. ISO برای موضوعات فنی زیر، استاندارد تعیین میکند:
مهندسی مکانیک، مواد شیمیایی پایه، مواد غیرفلزی، سنگ معدن و فلزات، پردازش اطلاعات، گرافیک و عکاسی، کشاورزی، ساختمان، تکنولوژی های ویژه، بهداشت و درمان، علوم پایه، محیط زیست و بستهبندی و توزیع کالا.
1-2- نام ISO
ISO یعنی سازمان بینالمللی استاندارد سازی. (ISO) یک علامت اختصاری نیست، بلکه نامی است که از کلمه یونانی (isos) به معنی مساوی ریشه میگیرد. پیشوند (iso) که در بسیاری از لغات مانند: (isometric) ( به معنی یک اندازه) و (isonomy) (به معنی تساوی قوانین یا تساوی افراد در مقابل قانون) بکار رفته است از همین کلمه ریشه میگیرد با مقایسه دو کلمه «مساوی» و «استاندارد » مشخص میشود که چرا نام ISO برای این سازمان انتخاب شده است. علاوه بر این نام ISO در سر تا سر جهان برای مشخص کردن این سازمان بکار میرود؛ و بدین ترتیب از ایجاد علائم اختصاری متعددی که از ترجمه «سازمان بینالمللی استاندارد سازی» ایجاد میشود، مانند IOS در زبان انگلیسی و OIN در زبان فرانسه جلوگیری شده است. بنابراین در همه کشورها نام کوتاه این سازمان همیشه ISO است.
فهرست مطالب:
مقدمه
۱- اطلاعاتی درباره سازمان بینالمللی استاندارد (ISO)
1-1- فراتر از ISO 9000 و ISO 14000
1-2- نام ISO
1-3- غیر دولتی
۱-۴- اختیاری
۱-۵- اتفاق نظر
۱-۶- وظیفه ISO
1-7- رعایت استانداردها
۱-۸- گواهینامه ISO 9000 و ISO 14000
1-9- برچسب محصول نیست
۱-۱۰- علامت ISO
2- سازمان ISO و استانداردهای مدیریت کیفیت
۲-۱- تاریخچه استانداردهای مدیریت کیفیت
۲-۲- ISO 9000 – ۱۹۹۴
۲-۳- ISO 9000 – ۲۰۰۰
۲-۴- ISO 14000
2-5- QS 9000/ISO TS 16949
3- مبانی مدیریت کیفیت
۳-۱- تغییر در مفهوم کیفیت
۳-۲- مفهوم کیفیت
۳-۳- کیفیت از دیدگاه ISO 9000
3-4- واژههای عمومی
۳-۵- مفاهیم مربوط به کیفیت
۳-۶- اصطلاحات مربوط به ابزارها و فنون
۴- نیازمندیهای نظام مدیریت کیفیت
۴-۱- نیازمندیهای ۱۹۹۴ – ISO 9000
4-2- نیازمندیهای ISO 9000 – ۲۰۰۰
۴-۳- نیازمندی های QS 9000/ISO TS TS 16949
5- اجرای استانداردهای مدیریت کیفیت در سازمان
۵-۱- تصمیم و مأموریت
۵-۲- خط مشی کیفیت
۵-۳- انتخاب محدوده
۵-۴- طرحریزی پروژه
۵-۵- تجزیه و تحلیل شرکت و فرایندهای آن
۵-۶- ارزیابی مقدماتی
۵-۷- طراحی نظام مدیریت کیفیت و ساختار مستندات
۵-۸- انتخاب و آموزش ممیزین داخلی
۵-۹- مستندسازی نظام مدیریت کیفیت
۵-۱۰- ایجاد ارتباط و انتخاب ممیز
۵-۱۱- استقرار نظام مدیریت کیفیت
۵-۱۲- ممیزی خارجی (ممیزی گواهینامه)
۵-۱۳- بازاریابی
فهرست منابع و مآخذ
دسته بندی | پزشکی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 63 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 25 |
نقش تولید علم در توسعه یافتگی جوامع، موانع و راهکارهای تولید علمی در گروه پزشکی ایران در 25 صفحه word قابل ویرایش با فرمت doc
افزایش دسترسی به آموزش عالی و حرکت به سوی همگانی کردن آن از پیش شرطهای اساسی توسعه علوم و فناوری در کشور است. با بررسی افزایش تقاضا برای بهرهمندی از آموزش عالی در علوم پزشکی، موانع اصلی تحقق آن را میتوان در علل ذیل عنوان نمود:
1- عدم گسترش مناسب دانشگاهها در جهان و بخصوص در ایران.
2- پیدایش رشته های نوظهور و تنوع رشته ها.
3- کاستی بودجه دانشگاهها که تا حدی زمینه رقابت مندی را در امر پژوهش تضعیف نموده و باعث فرار مغزها می گردد.
4- نحوه پذیرش نامناسب دانشجو
5- ضعف سیستم مدیریتی و عدم کاربرد مدیریت های جدید مانند مشارکتی- راهبردی و غیره.
6- عدم انتخاب و گزینش افراد با علاقه در این رشته ها که خود باعث آسیب جبران ناپذیر به خود دانشجویان از نظر بخصوص اختلالات روانی و افسردگی و به جامعه مصرف کننده بهداشتی- درمانی می شود.
7- جدایی از فرایند توسعه ملی و عدم شفاف سازی.
8- خصوصی سازی غیر نهادینه.
راهکارهای مهمی که طی تحقیقات بعمل آمده می توان طرح نمود شامل:
1- توجه مجدد به ساختار نظام آموزش عالی در جهت طرح توسعه نظام علمی کشور.
2- لزوم همکارهای علمی بینالمللی در راستای توسعه علمی.
3- پیدایی دانشگاههای نوظهور و ایجاد مفهوم جامعه یادگیرند.
4- استفاده از مدیریت راهبردی- مشارکتی و غیره.
5- آینده اندیشی بعبارتی در نظر گرفتن اولویتهای 15 گانه گروه هزاره دانشگاه سازمان ملل متحد در تحقیقات و برنامه ریزی در پیشگیری جامعه از ابتلاء به آن معضلات.
6- لزوم تغییرات اساسی و طراحی برنامه های راهبردی در تولید علم و ارتباط با فن آوریهای جدید.
7- انتخاب بهترین دانشجویان با استفاده از آزمونهای شخصیت و تستهای رغبت سنجی.
8- ضرورت استانداردسازی و ایجاد شبکه و نرم افزارهای مناسب بین دانشگاهی و مراکز بهداشتی- درمانی.
9- استفاده از روش تفکر انتقادی در مدرسین و دانشجویان جهت تولید علم و ایجاد روشهای جدید پیشگیری- در کنترل و درمان بیماریها در جامعه.
لذا در نتیجه گیری نگارنده تصریح می کند که با ارائه این نقطه نظر به شورای برنامه ریزی و آموزش عالی تغییر در روند محتوی و طراحی برنامه ها بعمل آید. در ضمن در ساختار دانشگاههای غیر انتفاعی مانند دانشگاه آزاد نیز در نحوه پذیرش دانشجو علاوه بر استفاده از سیستم حضوری و چهره به چهره، روش نیمه حضوری نیز امکاناتش فراهم گردد و با ایجاد گروههای آموزشی برنامه ریزی نرم افزاری و مولتی مدیا زمینه ایجاد ارتباط بیشتر با سایر مراکز بعمل آمده و علاوه بر تولید علم، به ارتقاء کیفی خدمات در بخش اشتغال دانش آموختگان نیز پرداخته شود. همچنین به فراگیری نیازهای بهداشتی درمانی، راهبردهای جدید به مراکز بهداشتی- درمانی و سایر مراکز مانند آموزش و پرورش، کارخانجات، زندانها مراکز خدماتی فراهم گردد که باعث افزایش بودجه دانشگاه در این زمینه نیز گردد.
افزایش دسترسی به آموزش عالی و حرکت به سوی همگانی کردن آن، از پیش شرطهای اساسی توسعه علوم و فناوری در کشور است. در این مقاله سع شده است با بررسی افزایش تقاضا برای بهره مندی از آموزش عالی در علوم پزشکی، تبیین مفهوم همکاریهای علمی بینالمللی و بررسی تاثیر آن بر توسعه علمی، موانع اصلی تحقق آن در ایران مورد بررسی قرار گرفته و سپس راهکاریهایی برای رفع این موانع و ارتقای سطح علمی ارائه گردد.
کلید واژگان: تولید علم، موانع، راهکارهای توسعه علمی، عصر اطلاعات فناوری.
ضرورت تولید علم و همگانی کردن آن، از پیش شرطهای اساسی برنامه اولویتهای ملی توسعه علوم و فناوری در کشور است. دوره ای که آموزش عالی، عمدتاً نخبهگرا بود و به طبقات متوسط و حداکثر برخی لایه های مجاور و پیرامونی آن اختصاص داشت، سپری شده است. آموزش عالی در جهان امروز، از دهه های پایانی قرن بیستم، روبه همگانی شدن گذاشته و بصورت تقاضای اجتماعی در آمده است. بویژه که با ظهور عصر اطلاعات، نیاز به دانش و علم بیش از هر وقت دیگر در گذشته، جنبه حیاتی به خود گرفته است. به سخن دیگر این تحولات ساختاری موجب دانشبر شدن زندگی[1] شده است، زندگی در ابعادی بسیار عمیقتر و گسترده تر از پیش به دانش و اطلاعات متکی شده است. مفهوم کسب و کار نیز بر اثر این تغییر ساختاری، عمیقاً دگرگون شده است. کاریدی در برابر کار فکری بیش از بیش، کم ارزش شده و مفاهیمی همچون «کارمند دانش»[2] یا کارگر مغزی[3] به میان آمده است. سازمانهای کار و خدمات نی، الگوی سازمان یادگیرنده[4] را پیش رو دارند. هر یک از کارکنان این سازمانها نه تنها باید در شغل خود بلکه درباره شغلهای همجوار و همه فرایندهای کار، مدیریت و محیط کار، بصورت مداوم اطلاعات تازهای به دست آورند تا بتوانند در چرخههای کاری، حضور موثر داشته باشند (15).
شاید بتوان گفت تا سالهای آغازین دهه 1980 میلادی دانشگاهها عمدتاً سنتی بودهاند. (1980 و Litten)
از دهه 1980 میلادی دانشگاهها دچار مشکلات عدیده شدند، تقاضای فزاینده برای رشته ها و درسهای منفرد دانشگاهی، ناتوانی دولتها در تأمین بودجه سنگین آموزش عالی، فشار ناشی از رقابت جهانی در عرصه های عقیق و توسعه، ضرورت تطابق فعالیتهای آموزشی دانشگاه با بازار کار از آن جمله است.
تحولات اجتماعی و فناوری در دو دهه پایانی سده بیستم میلادی سبب توجه بسیار افزونتر به گسترش دانشگاهها در کشورهای پیشرفته صنعتی شده است. برای نمونه تعداد دانشجویان ثبت نام شده در دانشگاههای اتریش بین سالهای 1980 تا 1995 میلادی به دو برابر رسیده است (1999 و Sporn). این نمود به “مردمی شدن”[5]دانشگاه معروف شده است، که در نقطه مقابل نخبه گرایی دانشگاههای سنتی است. افزایش تقاضا خود ناشی از عواملذ عدیده بوده است.
برای نمونه تا سال 2005 شرکتهای امریکایی افزون بر 15 میلیارد دلار برای آموزش کارکنان خود هزینه می کنند (17). این تقاضاها ایجاب می کند تا دانشگاهها به گسترش مناسب و همگام با افزایش تقاضا بپردازند.
همانطور که در ایران نیز به این موج فزاینده افزایش تقاضا حدود یک میلیون و چهارصد هزار نفر جهت شرکت در آزمون سراسری امسال مواجه بوده ایم. در حالی که پذیرش کل دانشگاهها اگر آموزش عالی حدود 600 هزار نفر است.
2-1- پیدایش رشته های نوظهور و تنوع رشته ها:
در سه دهه پایانی سده بیستم میلادی، رشته های نوظهوری پدیدار شده است. این رشتهها بر اثر توسعه علم و فناوری بوجود آمده است.
تعداد درخور توجهی از این رشته ها، میان رشته ای هستند. برای نمونه ضرورتهای نظری و عملی سبب شده تا رشته مکاترونیک از تلفیق در رشته مکانیک و الکترونیک ایجاد شود. یا رشته های مهندسی پزشکی و… تعداد این رشته ها افزون بر 2500 مورد ذکر شده است. پیدایش این رشته ها و تقاضای تحصیل دانشگاهی برای آن، موجب فشار شدید بر دانشگاههای مرسوم شده است. پیدایش این رشته ها و تقاضای تحصیل دانشگاهی برای آن، موجب فشار شدید بر دانشگاههای مرسوم شده است. و از نظر تنوع رشته ها نیز می توان گفت، در طی سالها دانشجویان عمدتاص منحصر به خواستاران تمام وقت دانش بوده اند.
این معنا در دو دهه اخیر دچار تحول چشمگیر شده است. برای نمونه بسیاری از شاغلان در مورد روز آمد بودن خود احساس نگرانی می کنند. این دسته تلاش میکنند به طریقی کاستیهای خود را جبران کنند. البته سازمانها و شرکتها معمولاً به کارآموزی میپردازند و حتی برای آخرین سال پیش از بازنشستگی کارکنان برنامه دارند به مزاج کارآموزی در آخرین سال کاری را «کارآموزی بیش از تدفین»[6] می گویند. با این همه ضرورت دارد که تعریف سنتی از دانشجو نیز تحول یابد.
همچنین لازم است دانشگاها برای گروههای مختلف دانشجویان برنامه ریزی کنند. برآوردن تقاضاهای گسترده و تخصصی دانشجویان گروه پزشکی از این جمله و بسا پر اهمیت تر می باشد زیرا تمرکز اصلی آنان بر روی انسانها و جامعه تاثیر مستقیم و بسزایی دارد.
3-1- کاستی بودجه دانشگاهها:
یکی از موضوعهای عمده و موانع بخصوص در گروه پزشکی عدم تکافوی درآمدها برای هزینه هاست. لذا کاستی بودجه با ضرورت توسعه بخشی و تنوع دهی دانشگاهها موجب بروز مشکلات مضاعف می شود. (7)
بخصوص در گروه پزشکی طی سالیان اخیر بدلیل عدم ارتباط مستقیم تولید علمی با رضایت مصرف کننده و سایر عوامل کیفیتی و تضمین تولید مانند واگذاری بیمارستانهای دولتی- یا طرح خود کفایی- یا طرح واگذاری به بخش خصوصی و غیره که خود نشانده عدم کارآیی این سیستم ها می باشد. سیستم های بهداشتی- درمانی بالطبع آن آموزشی را با مشکلات عدیده ای روبرو ساخته است.
از طرفی در کشورهای در حال توسعه کمبود منابع بیشتری بچشم می خورد. متقاضیان دانشگاه فاقد توانایی مالی هستند و سازمان حمایت کننده با توانایی مالی اندک است. (7)